Οδοιπόρος
1989
Το έργο εκτίθεται στη μόνιμη έκθεση
Οπτικοακουστικά Μέσα
Βιντεοεγκατάσταση
Έγχρωμη βιντεοπροβολή πάνω σε πίνακα με ακρυλικό σε ύφασμα
διαστάσεων 300 x 220 εκ.
Δωρεά του καλλιτέχνη, 2002
Aρ. Εισ. 475/02
Την περίοδο 1957–1960, ο Κώστας Τσόκλης, έχοντας αποφοιτήσει από τη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, βρίσκεται στη Ρώμη με κρατική υποτροφία. Εκεί θα εγκαταλείψει την απεικονιστική ζωγραφική των φοιτητικών του χρόνων και θα πραγματοποιήσει σκοτεινά ατμοσφαιρικά έργα ζωγραφισμένα σε τραχιές λινάτσες με ακρυλικά χρώματα και με μη συμβατικά υλικά όπως το τσιμέντο και το κάρβουνο, τα οποία εξέχουν επιθετικά από τη ζωγραφική επιφάνεια. Αν και στις συνθέσεις του παραμένουν ψήγματα απεικόνισης (όπως στα έργα Σκιάχτρο και Μαύρος Ήλιος), το ύφος τους ενσωματώνει ιδέες της art informel, η οποία, στο πλαίσιο των καλλιτεχνικών εξελίξεων στην Ευρώπη, αποτύπωνε το τραύμα του πρόσφατου πολέμου και εξέφραζε την απαισιοδοξία και την αβεβαιότητα για το μέλλον που κυριαρχούσαν την εποχή εκείνη. Από τη δεκαετία του 1970, ο Κώστας Τσόκλης αξιοποιεί τεχνικές οφθαλμαπάτης —μέσα από ένα γλυπτικό χειρισμό της ζωγραφικής προοπτικής— και με αυτές αποτυπώνει εικόνες από το καθημερινό περιβάλλον σε έναν περιορισμένο τρισδιάστατο χώρο. Σαν εξέλιξη και φυσική συνέχεια αυτών των έργων, από το 1985 ξεκινάει ο κύκλος της «ζωντανής ζωγραφικής», όπως ονομάστηκε ο πρωτοποριακός συνδυασμός του ζωγραφισμένου καμβά με τη βιντεοπροβολή. Στα έργα αυτά, ο Κώστας Τσόκλης συνδυάζει τη ζωγραφική παράδοση με την τεχνολογία, για να προσθέσει διάρκεια και ένταση στη ζωγραφική εμπειρία. Το έργο Οδοιπόρος αποτελείται από ένα μερικώς ζωγραφισμένο καμβά, ο οποίος συμπληρώνεται από την προβολή βίντεο της ολόσωμης μορφής του βαρύτονου Σπύρου Σακκά καθώς απομακρύνεται αδιάκοπα κρατώντας μια βαλίτσα. Όπως στα περισσότερα έργα ζωντανής ζωγραφικής, από το Καμακωμένο ψάρι (1985) μέχρι το πιο πρόσφατο Σίσυφος (2015), έτσι και στον Οδοιπόρο, ο Κώστας Τσόκλης παρουσιάζει εκδοχές της ανθρώπινης ύπαρξης ως αδιάκοπες προσπάθειες για ζωή και ελευθερία.
Σταμάτης Σχιζάκης, κείμενο από τον οδηγό της μόνιμης έκθεσης ENTER EMΣΤ : Συλλογή & Ιστορία, Ένας σύντομος οδηγός, 2020