Cityscape Times Square # 2 (Τοπίο Πόλης Τάιμς Σκουέρ αρ. 2)
1988
Το έργο εκτίθεται στη μόνιμη έκθεση
Γλυπτική / Τρισδιάστατο αντικείμενο
Επιτοίχια Εγκατάσταση
Κυψελοειδές αλουμίνιο, μεταλλικό χρώμα και νέον
223,52 x 314,96 x 73,66 εκ.
Μόνιμος δανεισμός της καλλιτέχνιδος, 2002
Aρ. Εισ. 468/02
Η Χρύσα έζησε και εργάστηκε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της στη Νέα Υόρκη. Από τα πρώτα στάδια της καλλιτεχνικής της πορείας πειραματίστηκε με διαφορετικά υλικά και τεχνικές και ανέπτυξε ένα ιδιαίτερο και αναγνωρίσιμο καλλιτεχνικό ιδίωμα, για το οποίο διακρίθηκε διεθνώς. Στο έργο της προσέγγισε συστηματικά, με εννοιολογικό τρόπο, θέματα όπως η γραφή και το αστικό τοπίο. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1950, στο πλαίσιο των καλλιτεχνικών πειραματισμών της, χρησιμοποίησε άχρηστα χαρτοκιβώτια του εμπορίου ως εκμαγεία και κατασκεύασε γύψινες πλάκες, η επιφάνεια των οποίων φέρει αδιόρατες χαράξεις και πτυχώσεις που παραπέμπουν σε ίχνη γραφής. Η καλλιτέχνιδα απέδωσε στα έργα αυτά, μετά την ολοκλήρωσή τους, τον τίτλο Κυκλαδικά βιβλία εξαιτίας της ομοιότητας της μορφής τους με τα κυκλαδικά ειδώλια. Τα Κυκλαδικά βιβλία αποτέλεσαν την πρώτη εμβληματική ενότητα έργων της Χρύσας, την οποία η καλλιτέχνιδα επαναπροσέγγισε σε μεταγενέστερες φάσεις της καριέρας της, δημιουργώντας παραλλαγές με διαφορετικά υλικά. Στο πλαίσιο της ενασχόλησής της με τα σύμβολα της γραπτής και της μαζικής επικοινωνίας, η Χρύσα ξεκίνησε από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 να δημιουργεί πίνακες εμπνευσμένους από τη δομή και τη διάταξη των σελίδων εφημερίδας (Newspaper Book). Την ίδια περίοδο άρχισε να εργάζεται πάνω στη μεγαλύτερη θεματική ενότητα του έργου της, τα τοπία των πόλεων (1957–1995), μέσα από την οποία προσέγγισε εικόνες των σύγχρονων μεγαλουπόλεων. Στα μεγάλων διαστάσεων, μινιμαλιστικά, επίτοιχα γλυπτά της, κατασκευασμένα κυρίως από αλουμίνιο, ατσάλι, πλεξιγκλάς και νέον, ενσωμάτωσε χαρακτηριστικά στοιχεία από το εικαστικό της λεξιλόγιο, όπως η κινέζικη τυπογραφία και η καλλιγραφία. Γοητευμένη από τις φωτεινές επιγραφές της Νέας Υόρκης, αξιοποίησε για πρώτη φορά λαμπτήρες νέον, υλικό που χαρακτήρισε το μετέπειτα έργο της, την περίοδο 1961–1962. Το 1992 η Χρύσα επέστρεψε και εργάστηκε για ένα διάστημα στην Αθήνα, στον εγκαταλελειμμένο κινηματογράφο Όασις, πίσω από το ΦΙΞ, τον οποίο μετέτρεψε σε ατελιέ. Στα έργα της περιόδου, που συγκεντρώνουν τις εικαστικές κατακτήσεις της καλλιτέχνιδας, οι φόρμες αυτονομούνται αγγίζοντας την αφηρημένη γλυπτική. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της εξέλιξης αυτής αποτελεί το επίτοιχο γλυπτό Ποσειδών, το οποίο τιτλοφορεί έτσι αποδίδοντας φόρο τιμής στην αρχαία γλυπτική.
Ελένη Γανίτη, κείμενο από τον οδηγό της μόνιμης έκθεσης ENTER EMΣΤ : Συλλογή & Ιστορία, Ένας σύντομος οδηγός, 2020